Coraz częściej zamiennie stosuje się pojęcie adresu zameldowania oraz zamieszkania. Tymczasem są to pojęcia mające odmienne znaczenia. Poniżej przedstawiono zasadnicze różnice pomiędzy miejscem zamieszkania i miejscem zameldowania.
Miejscem zamieszkania jest miejscowość, w której osoba fizyczna przebywa z zamiarem stałego pobytu, przy czym można mieć tylko jedno miejsce zamieszkania. Pojęcie miejsca zamieszkania, jest konstrukcją, na którą składają się dwa elementy: fizyczne przebywanie w danej miejscowości i zamiar, wola stałego pobytu. Oba te elementy muszą występować łącznie. Dla ustalenia miejsca zamieszkania nie wystarczy zatem ani samo zamieszkiwanie w sensie fizycznym, jednak bez zamiaru stałego pobytu, choćby zamieszkiwanie trwało przez dłuższy czas, ani sam zamiar stałego pobytu w danej miejscowości niepołączony z przebywaniem w tej miejscowości.
O „miejscu zamieszkania” rozstrzyga zawsze całokształt okoliczności, wskazujących na zejście się stanu faktycznego przebywania z zamiarem takiego przebywania.
Przykład 1: osoba, która wraz z rodziną zajmuje mieszkanie w miejscowości A, a podejmuje pracę zarobkową w miejscowości B i tam korzysta dla celów noclegowych z lokalu pracodawcy, dojeżdżając do domu w dni wolne od pracy, ma miejsce zamieszkania w miejscowości A.
Przykład 2: dla studenta miejscem zamieszkania nie będzie miejscowość, w której studiuje, ponieważ nie mieszka tam z zamiarem stałego pobytu.
W przypadkach bardziej skomplikowanych stanów faktycznych, wynikających z powiązania poszczególnych sfer ludzkiej działalności z różnymi miejscowościami, w imię realizacji zasady jednego miejsca zamieszkania wskazuje się jako miejsca zamieszkania tą miejscowość, z którą dana osoba jest najściślej związana.
Miejsce zamieszkania nie ma natomiast związku z miejscem (adresem) zameldowania.
Miejsce zameldowania jest to adres o charakterze administracyjnym. Ma on jedynie cel ewidencyjny i potwierdza fakt pobytu danej osoby w miejscu, w którym zdecydowała się zameldować. Kwestie adresu zameldowania reguluje ustawa o ewidencji ludności. Zameldowanie zawsze dokonywane jest w formie pisemnej. Niezbędne jest do tego wypełnienie urzędowego formularza. Możliwe jest zameldowanie na pobyt stały oraz czasowy. Opuszczając dotychczasowe miejsce zameldowania, należy pamiętać o tym, aby się wymeldować.O ile zasadą jest aby miejsce zamieszkania i zameldowania były tożsame, to adresy te mogą się różnić. Miejsce zamieszkania jest niezależne od obowiązku meldunkowego.