Stosunkowo niedawno w polskim systemie prawnym pojawiło się świadczenie zwane „Mama 4+”. W
założeniu ustawodawcy ma ono wesprzeć przede wszystkim matki w sytuacji kiedy zrezygnowały one z
pracy w celu wychowywania dzieci, których z kolei musi być co najmniej czwórka. Często bowiem
zdarzało się tak, że opieka nad większą ilością dzieci prowadziła do sytuacji, w której niepracującej matce
brakowało okresów składkowych w celu nabycia uprawnień do emerytury w minimalnej wysokości. Co
ciekawe, świadczenie to może należeć się także ojcom jednakże ważne jest tutaj, aby taki ojciec skończył
co najmniej 65 lat, a matka zmarła lub dzieci porzuciła, ewentualnie w sposób długotrwały zaprzestała
wykonywania nad nimi opieki.
W przypadku kobiet wiekiem, który uprawnia do skorzystania z tego świadczenie jest skończone 60 lat.
Jeśli chodzi o dzieci to liczą się nie tylko dzieci własne, ale także dzieci drugiego małżonka czy dzieci
adoptowane, a także dzieci wychowywane w rodzinie zastępczej, ale nie zawodowej rodzinie zastępczej
w rozumieniu ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
Jak zostało wspomniane świadczenie będzie przysługiwać na wniosek osoby zainteresowanej,
spełniającej kryterium urodzenia i wychowania albo wychowania co najmniej czwórki dzieci, przy czym
przez wychowanie dzieci rozumie się osobistą opiekę sprawowaną nad dziećmi jako stałe, bezpośrednie i
ciągłe sprawowanie ogółu obowiązków spoczywających na rodzicach w ramach praw im przysługujących
względem dziecka, w celu należytego wykonywania pieczy nad jego osobą i majątkiem.
Świadczenie nie będzie przysługiwać osobie, którą sąd pozbawił władzy rodzicielskiej lub której sąd
ograniczył władzę rodzicielską przez umieszczenie dziecka lub dzieci w pieczy zastępczej, oraz w
przypadku długotrwałego zaprzestania wychowywania dzieci.
Sama wysokość świadczenia przyznawana jest w relacji do minimalnej emerytury aktualnie wypłacanej
przez państwo i sprowadza się ona do uzupełnienia niskiej kwoty emerytury do wysokości właśnie
minimalnej emerytury. W marcu 2022 minimalna emerytura została podniesiona do kwoty 1338,44 zł.
Zatem świadczenie uzupełniające będzie wynosić tyle, aby wyrównać aktualnie otrzymywane
świadczenie do wyżej wspomnianej kwoty.
Świadczenie może być przyznane osobom zamieszkującym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i
posiadającym, po ukończeniu 16. roku życia, centrum interesów osobistych lub gospodarczych na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres co najmniej 10 lat, jeżeli są:
1) obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej lub
2) posiadającymi prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego
Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub
Konfederacji Szwajcarskiej, lub
3) cudzoziemcami legalnie przebywającymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Świadczenie wypłacane jest co do zasady przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) lub Kasę
Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS). Będzie mogło być ono wypłacane również przez inny
organ emerytalno-rentowy wypłacający emeryturę lub rentę. Prawo do świadczenia powstanie od
pierwszego dnia miesiąca, w którym wydano decyzję, nie wcześniej jednak niż od dnia osiągnięcia
określonego wieku (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn).