TERMIN
Zgodnie z przepisami ustawy 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta, konsument, który zawarł umowę sprzedaży na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa (czyli np. dokonując zakupu w sklepie internetowym lub na „pokazie” artykułów np. agd), może w terminie 14 dni odstąpić od niej bez podawania przyczyny i w zasadzie bez ponoszenia kosztów. Bieg 14 dniowego terminu na złożenie przedsiębiorcy oświadczenia o odstąpieniu od umowy rozpoczyna się dla umowy, w wykonaniu której przedsiębiorca wydaje rzecz, będąc zobowiązany do przeniesienia jej własności (czyli najczęściej w przypadku umowy sprzedaży) – od objęcia rzeczy w posiadanie przez konsumenta lub wskazaną przez niego osobę trzecią inną niż przewoźnik, a w przypadku umowy, która obejmuje wiele rzeczy, które są dostarczane osobno, partiami lub w częściach – od objęcia w posiadanie ostatniej rzeczy, partii lub części, w przypadku umowy polegającej na regularnym dostarczaniu rzeczy przez czas oznaczony – od objęcia w posiadanie pierwszej z rzeczy, a dla pozostałych umów – od dnia zawarcia umowy.
Jednakże, jeśli konsument nie został poinformowany przez przedsiębiorcę o prawie odstąpienia od umowy, prawo to wygasa po upływie 12 miesięcy od dnia upływu 14 dniowego terminu przewidzianego przez ustawę w art. 27. Zatem – jeśli przedsiębiorca nie poinformuje konsumenta o prawie odstąpienia od umowy lub nawet informacja ta zostanie udzielona, ale będzie błędna (np. przedsiębiorca poinformuje konsumenta, iż termin na odstąpienie od umowy wynosi 7 dni) lub błędnie poinformował o wyłączeniu prawa do odstąpienia od umowy (wyjątki przewiduje art. 38 ustawy o prawach konsumenta) – to będzie brakiem przekazania informacji o prawie odstąpienia od umowy. Natomiast, jeśli przedsiębiorca poinformował konsumenta o prawie odstąpienia od umowy przed upływem przedłużonego terminu, czyli w ciągu owych 12 miesięcy – o termin do złożenia oświadczenia od odstąpieniu od umowy upływa po 14 dniach od dnia udzielenia konsumentowi informacji o tym prawie.
SPOSÓB
Skorzystanie z prawa odstąpienia od umowy polega na złożeniu przez konsumenta przedsiębiorcy oświadczenia o odstąpieniu od umowy. Takie oświadczenie konsument może złożyć na formularzu, którego wzór zawiera załącznik nr 1 do ustawy o prawach konsumenta, formie pisemnej, tak, aby z treści oświadczenia wynikała wola konsumenta odstąpienia od umowy. Oświadczenie może zostać także złożone w innej, dowolnej formie – nie tylko na piśmie, ale także w formie e-maila, SMS-em, za pomocą komunikatora internetowego czy nawet telefonicznie. Jednakże, ponieważ w razie sporu to konsument będzie musiał udowodnić, że złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy w wymaganym terminie – konsument powinien zadbać o to, aby złożyć je na trwałym nośniku, albo uzyskać od przedsiębiorcy potwierdzenie odstąpienia od umowy.
Aby termin (14 dni) na złożenie oświadczenia woli o odstąpieniu od umowy został dotrzymany wystarczy przed upływem tego terminu wysłanie przez konsumenta oświadczenia do przedsiębiorcy (konsument powinien zachować potwierdzenie wysłania oświadczenia, dlatego najlepiej uczynić do przesyłką pocztową poleconą lub zachować zapis na trwałym nośniku).
Jeśli przedsiębiorca zapewnia możliwość złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy drogą elektroniczną, konsument może także odstąpić od umowy przy wykorzystaniu wzoru formularza odstąpienia od umowy, stanowiącego załącznik nr 2 do ustawy lub przez złożenie oświadczenia na stronie internetowej przedsiębiorcy. W taki przypadku – przedsiębiorca ma obowiązek niezwłocznie przesłać konsumentowi na trwałym nośniku potwierdzenie otrzymania oświadczenia o odstąpieniu od umowy złożonego w sposób, o którym mowa.
SKUTEK
Skutkiem odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa jest to, iż umowę uważa się za niezawartą. Jeśli natomiast konsument złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy zanim przedsiębiorca przyjął jego ofertę, oferta przestaje wiązać. Wobec tego, że umowę uważa się za niezawartą, strony muszą zwrócić to, co świadczyły sobie w wykonaniu umowy.
Agnieszka Zielińska-Heluszka, adwokat