Gdy osoba bliska pozostaje w konflikcie z członkiem rodziny często nie chce dopuścić do
dziedziczenia po sobie tej osoby.
Wydziedziczenie to pozbawienie przez spadkodawcę w testamencie zstępnych, małżonka lub
rodziców zachowku. Dokonanie przez spadkodawcę wydziedziczenia pozbawia
wydziedziczonego prawa do zachowku, a także wyklucza możliwość dziedziczenia przez niego
na podstawie ustawy.
Wydziedziczyć można z trzech przyczyn, gdy spadkobierca:
– wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia
społecznego;
– dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego
przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;
– uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.
Przyczyny te wskazuje art 1008 kodeksu cywilnego.
Zgodnie z zaś artykułem 1009 kodeksu cywilnego przyczyna wydziedziczenia powinna wynikać z
treści testamentu. Nie jest konieczne bardzo dokładne określenie tej przyczyny, wystarczy, że
wynikała ona z treści testamentu. Nie jest jednak wystarczające poprzestanie na podaniu, że
wydziedzicza się z uwagi na np. uporczywe niedopełnianie obowiązków rodzinnych, lecz trzeba
bliżej wskazać, o jakie zachowanie chodzi np.: wyrzucenie z mieszkania, brak pomocy w
chorobie.
Nie wystarczy więc stwierdzenia w testamencie np: „wydziedziczam swojego syna ponieważ
uporczywie nie dopełnia on względem niej obowiązków rodzinnych”. Testament powinien
zawierać konkretne okoliczności, które wskazywałyby na uporczywe niedopełnienie obowiązków
przez syna.
Przyczyny takie muszą być wskazane przez spadkodawcę w testamencie oraz muszą być
rzeczywiste. Jeśli więc spadkodawca wskaże w testamencie, że jego syn niedopełniał wobec
niego obowiązków rodzinnych poprzez brak opieki w długotrwałej chorobie, a tak w
rzeczywistości nie było, wydziedziczenie może okazać się nieskuteczne.
Spadkobierca może bowiem domagać się zachowku przed sądem nawet kiedy w testamencie
spadkodawca wskazał, że go wydziedzicza i kwestionować przyczyny wydziedziczenia w toku
postepowania sądowego.
Adwokat Agnieszka Drzewiecka